Op het congres ‘Toekomst van het betalingsverkeer’ (16 maart aanstaande) geeft Maarten de Borst een beknopte inleiding over ontwikkelingen en trends in het betalingsverkeer. Wat mogen we zoal verwachten?
First things first. Wie is Maarten de Borst en wat is zijn deskundigheid?
‘Ik heb economie en finance gestudeerd aan de Universiteit Utrecht en de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Daarna heb ik gewerkt bij ING, Moneyou en ABN AMRO Frankfurt. In 2016 werd ik verliefd op crypto en blockchain. Vanuit daar ben ik Numbers gestart, een specialistisch advieskantoor op het gebied van crypto, blockchain en cybercrime. We adviseren klanten, verzorgen opleidingen en publiceren boeken en artikelen.’
CBDC-betalingen, crypto, stablecoins… Wat betekent het allemaal en wat zijn de gevolgen ervan voor de financiële wereld?
‘Ik hou het kort, want er moet nog wel een reden overblijven om 16 maart langs te komen! Op het congres ga ik een break-out sessie verzorgen over de trends op het gebied van digitaal geld; crypto, stablecoins en CBDC’s. Van crypto hebben de meesten wel gehoord (denk aan bitcoin en ether), stablecoins en CBDC’s spreken vaak niet direct tot de verbeelding. Stablecoins zijn – zoals de naam al doet vermoeden – stabiele crypto’s en zijn gekoppeld aan de euro, de dollar, een gram goud of andere activa. In principe zou voor iedere crypto-euro één ‘echte’ euro in de kluis moeten worden bewaard, waardoor deze direct opeisbaar zijn. Stablecoins zijn ooit in het leven geroepen om even niet ‘belegd’ te zijn, bijvoorbeeld omdat je als handelaar verwacht dat de prijs van bitcoin gaat dalen. Maar een stablecoin is tegenwoordig veel meer dan dat. Het is een snelle, efficiënte manier om euro’s of dollars binnen een mum van tijd naar de andere kant van de wereld te kunnen versturen. Tot slot gaan we het 16 maart hebben over CBDC’s, oftewel Central Bank Digital Currencies. Dit zijn digitale valuta die worden uitgegeven door centrale banken. Het bekendste voorbeeld hiervan is de digitale euro, maar nagenoeg de hele wereld is bezig met een eigen CBDC.’
Wat is crypto eigenlijk? Ik heb nog nooit een cryptomunt in mijn handen gehad…
‘Niemand, en dat is het mooie! Crypto heeft geen tastbare verschijningsvorm. Crypto is een samenkomst van geld en digitalisering. We hebben geen digitaal geld, al wordt vaak gedacht dat het geld dat we nu met de telefoon overboeken ook digitaal is; onze gelikte bankapps zijn digitaal, het geld níet. Ja, aan crypto’s zitten nadelen maar ook voordelen. Wist je dat maar liefst tweederde van de wereldbevolking geen bankrekening heeft? Zij kunnen niet sparen, (vaak) geen lening aangaan en geen geld versturen, maar met een smartphone en een internetverbinding kunnen zij wel crypto ontvangen en uitgeven. Het moet gezegd worden dat een gedeelte, bijvoorbeeld mensen op het platteland die in kleine gemeenschappen wonen, hier geen behoefte aan heeft. Maar een heel groot gedeelte heeft die behoefte wel. Wij hebben in het Westen een goed ontwikkelde betaalinfrastructuur – dat heb ik in mijn bankentijd van dichtbij gezien – maar dat is eerder uitzondering dan regel. Voor veel mensen kan crypto – of dit nu bitcoin of een cryptodollar is – uitkomst bieden. Dit geldt met name voor landen met een zwakke munt. Kijk maar eens wat er in Argentinië of Turkije aan de hand is. Crypto is een manier om te ontsnappen aan de hardnekkige inflatie. Ik kan me dan wel voorstellen dat je liever cryptodollars ‘op’ je telefoon hebt staan dan Argentijnse pesos in je portemonnee!’
Waar komen CBDC’s dan precies vandaan?
‘Het mogelijk nut van CBDC’s werd al bijna tien jaar geleden beschreven, onder andere door het IMF en de BIS. Het zou betalingsverkeer efficiënter kunnen maken en zou bovendien een manier zijn om negatieve rentes te heffen (dit kan uiteraard niet op cashgeld). Toch kreeg dit weinig aandacht. Tot Meta zich met crypto ging bemoeien. Het moederbedrijf van Facebook, Instagram en Whatsapp maakte in 2019 bekend dat ze voornemens waren een eigen stablecoin te lanceren, Libra (later Diem). Deze zou cross-platform door 2,8 miljard (!) mensen op de wereld gebruikt moeten gaan worden. Het affiche was financiële inclusie en een bankrekening voor de armen, maar het ging ze natuurlijk om meer data en meer macht. De centrale banken zijn hier voor gaan liggen en uiteindelijk heeft Meta de stekker uit het project moeten trekken. Dit heeft de centrale banken wakker geschud. Zij dachten: ‘Als wij dit niet gaan doen, doet iemand anders het wel’. Anno 2023 zitten we met een munt in onze maag waarvan iedereen weet dat ‘ie er gaat komen, maar slechts weinigen goed kunnen uitleggen wat de toegevoegde waarde zal zijn’.
Veel mensen twijfelden aan de betrouwbaarheid van crypto. Kregen zij gelijk toen cryptobeurs FTX failliet ging?
‘Ja en nee. Het vertrouwen is (wederom) geschaad, dat is een ding dat zeker is. En zolang je altijd langs een cryptobeurs moet om crypto te kopen of te verkopen, doet dit soort zaken de sector geen goed. Het schrikt beleggers af en daarmee remt het de adoptie. Aan de andere: de val van FTX was eerder een digitaal probleem dan een cryptoprobleem. Door digitalisering en het internet kunnen bedrijven zich overal vestigen maar ook overal hun diensten aanbieden. Hun bereik is als het ware grenzeloos. Wet- en regelgeving, maar ook de opsporingsdiensten, zijn wél aan landsgrenzen gebonden. Oplichters, fraudeurs en andere rotte appels zijn van alle tijden. Als consument moet je je hiervan éxtra bewust zijn als je digitaal een product afneemt; of dit nu een handtas is uit China of een bitcoin van de Bahama’s (vestigingsplaats FTX).’
Kort en krachtig: waar gaat het met crypto naartoe?
‘Naar meer regulering, meer vertrouwen, meer kennis van zaken en meer adoptie. Ik denk dat vooral de stablecoin-ontwikkeling een hele interessante is. Stablecoins hebben wél de lusten van digitaal geld, maar niet de lasten (geen volatiliteit zoals bitcoin) en ik verwacht dat met name Latijns-Amerika het voortouw zal nemen. Maar we moeten ook alert blijven. Amerikaanse (commerciële) bedrijven geven euro-stablecoins uit, waar deze taak normaliter is voorbehouden aan de ECB. Interessant, toch? Tot slot CBDC’s: ik vind het lastig om hier iets zinnigs over te zeggen. Ze gaan er komen, maar niemand weet exact waarom. Bovendien mogen ze niet te ‘goed’ worden, want anders hebben de commerciële banken een probleem. Ik hoop vooral dat we een open discussie gaan hebben over hoe ons geld van de toekomst eruit moet gaan zien.’
Kunnen jouw opdrachtgevers jou in crypto’s betalen?
Lachend: ‘Die vraag is mij eigenlijk nog nooit gesteld. Wij werken vooral voor de traditionele partijen: banken, accountants etc. Die verwachten een factuur in ‘echte’ euro’s. Maar als de klant er écht op staat, dan regelen we dat.’
Toekomst van het Betalingsverkeer
Zien we jou ook op 16 maart in de Beurs van Berlage in Amsterdam? Bekijk het programma en de sprekers op de website en meld je aan!
Bezoek de website