25 jaar … Een hele tijd; waarom is dit congres belangrijk voor het Nederlandse betaalecosysteem?
Het congres begon als “IT en Banking”, later met de titel “Toekomst van het Betalingsverkeer”. Tot 2017 onder voorzitterschap van Hans Leenaars. We houden de vinger aan de pols van de ‘payments hype cycle’. Dat is heel mooi, omdat ontwikkelingen zich niet aan kalenderjaren houden (behalve Y2K). Natuurlijk zijn er soms harde deadlines. Meestal gezet door de regelgever, zoals de euro introductie en SEPA, en nu bijvoorbeeld instant payments.
Het programma is altijd actueel en relevant omdat we met een adviesgroep de ontwikkelingen volgen. En naast de inhoud is dit congres toch wel het netwerk event voor het Nederlandse betaalecosysteem.
Wat is het grootste verschil tussen de eerste editie en die van 2024? Wat betekent dat voor consumenten, bedrijven en de banken?
In de eerste editie hadden we het over de introductie van de chartale euro, de munten en bankbiljetten, en de millenniumwissel, Y2K. Iedereen hield zijn hart vast, maar toen het aftellen klaar was gebeurde er helemaal niks dit dankzij de goede voorbereidingen van de sector. Een beetje een anticlimax, waar we natuurlijk tevreden op konden terugkijken. Net zoals twee jaar later op de succesvolle introductie van de chartale euro. Anno 2024 is het gebruik van de chartale euro flink verminderd. We kijken alweer naar een digitale variant.
Qua deelnemers is er een enorm verschil tussen toen en nu. Eerst waren het vooral traditionele mannelijk bankiers, nu een veel diverser (ik zag veel vrouwelijke en jongere deelnemers). Dat weerspiegelt de grote verscheidenheid in het huidige ecosysteem. Mooi om te zien.
Wat is het leukste dat je hebt meegemaakt?
Lastig kiezen, ik heb me in alle edities uitstekend vermaakt. Hoogtepuntje was in 2016, toen ik een liedje ‘mocht’ zingen. Er was een nieuw album uit van Jeff Lynne’s ELO. Met daarop een song getiteld “Love and rain”, over een plantje dat liefde en water nodig heeft om te groeien. Dat voelde ik ook heel sterk voor de samenwerking in het betaalecosysteem. Die collectiviteit heeft aandacht en liefde nodig om te groeien en te bloeien, anders verdort hij. Wees lief voor het collectief, zeg ik altijd. En dus zong ik dat liedje. Geluksmomentje.
Wat is een speciale herinnering; bijvoorbeeld waar zat je er helemaal naast?
Editie 2014, ik sta samen met Coen Voormeulen en Jouke Homan van Bitonic op het podium om te praten over de toekomst van virtuele valuta’s. Bitcoin was flink in opkomst, en Jouke wilde als handelaar graag vertrouwen bij de consument wekken. Hij zei: “Ik wil graag onder toezicht van DNB.” Waarop ik antwoordde: “Jouke, voor de handel in tulpenbollen kan je geen vergunning van DNB krijgen”. Hilarisch. Ik had op zich wel gelijk, maar had ik maar naar Jouke geluisterd en er flink wat van hem gekocht! De crypto markt is volwassen aan het worden en we hebben inmiddels ook een Europees toezicht kader met de MICA verordening.
Welke ontwikkelingen verwacht je voor de volgende 5 jaar?
Allereerst de digitale euro. Ook hier de vraag: welke probleem gaan we daarmee oplossen? Zeker nu contant geld wettelijke bescherming krijgt, omdat sommige mensen er nu eenmaal van afhankelijk zijn. Wat die digitale euro precies voor consumenten en bedrijven gaat betekenen hangt er helemaal vanaf of, wanneer, en voor welke use cases hij er komt. We beginnen wel te beseffen dat we niet naïef moeten zijn. Het is als spelen met vuur: als de fik er eenmaal in zit is er geen houden meer aan. We mogen dus geen strategische fouten maken. De invoering heeft potentieel enorme disruptie van het ecosysteem tot gevolg, met de kans dat vooral niet-Europese spelers er met de buit vandoor gaan. Dat was volgens mij niet de bedoeling. Daarnaast moeten we meer zicht op de invoeringskosten zien te krijgen, wie gaat die rekening betalen? Dat zal uiteindelijk, zoals altijd, de consument zijn. Kortom, nog genoeg stof tot goed nadenken.
Daarnaast wordt met de instant payments verordening de basisinfrastructuur neergelegd om er ‘home grown’ Europese betaaloplossingen op te ontwikkelen. Zoals de European Payments Initiative. Waar we oude wetmatigheden zien: het is buitengewoon lastig, kostbaar en tijdrovend om als private sector in een tweezijdige markt voldoende bereik en schaal te bereiken om concurrerend te kunnen zijn.
Qua technologie hebben we de blockchain natuurlijk allang in het rijtje ‘just another technology’ bijgezet, en vraagt iedereen zich af wie het meeste profijt zullen hebben van artificial intelligence: de betaaldienstaanbieders of de criminelen? Kans of bedreiging? Beide natuurlijk. We moeten vooral nuchter blijven. De geschiedenis laat zien dat elke nieuwe technlogie, ook deze, de volgende slag inluidt in een nooit eindigende strijd. Tussen de organisaties die het geld van de klanten veilig moeten bewaren, en de boeven die het proberen te stelen. Op zich niks nieuws dus, maar wel weer extra lastig. Vooral omdat de ‘harde’ security goed op orde is, waardoor de criminelen nu hun pijlen op de zwakste schakel richten, de gebruikers.
Toekomst van het Betalingsverkeer – 27 maart 2025 in Amsterdam
Zien we jou ook bij de 25e editie van Toekomst van het Betalingsverkeer? 27 maart in Amsterdam! Bekijk het programma online en meld je aan.
